Informacje podstawowe
Słowo "działalność" jest często używanym wyrazem, który w rzeczywistości oznacza skróconą formę wyrażenia "zezwolenie na prowadzenie działalności". Prowadzenie działalności na Słowacji jest możliwe na podstawie różnych rodzajów uprawnień, a zezwolenie na prowadzenie działalności jest jednym z nich.Zezwolenie na prowadzenie działalności jest najczęściej stosowanym rodzajem uprawnień do prowadzenia działalności.
Dokumentem, który upoważnia przedsiębiorcę do prowadzenia działalności, jest oświadczenie o zezwoleniu na prowadzenie działalności. Aby go uzyskać, a więc, aby móc założyć działalność gospodarczą należy spełnić ogólne warunki prowadzenia działalności, którymi są: ukończenie 18. roku życia, zdolność do czynności prawnych oraz niekaralność. Zezwolenie do prowadzenia działalności mogą uzyskać nie tylko osoby fizyczne, ale również osoby prawne (na przykład sp. z o. o.). W przypadku osób prawnych ogólne warunki prowadzenia działalności powinni spełniać członkowie zarządu (np. w przypadku sp. z o. o. członkowie zarządu spółki) również osoba prawna.
Według warunków założenia działalności, możemy działalność gospodarczą podzielić na wolną, rzemieślniczą oraz zawody regulowane. Do prowadzenia wolnej działalności wystarczy spełniać tylko ogólne warunki prowadzenia działalności. Do prowadzenia działalności rzemieślniczej i zawodów regulowanych należy spełniać również dodatkowe warunki prowadzenia działalności (potwierdzić kwalifikacje zawodowe potrzebne do wykonywania danej działalności, na przykład posiadać wykształcenie i kilkuletnie doświadczenie w zawodzie). Jeżeli przedsiębiorca nie spełnia szczegółowych warunków prowadzenia działalności rzemieślniczej lub wykonywania zawodu regulowanego, może w danym zakresie prowadzić działalność za pośrednictwem tzw. "odpowiedzialnego przedstawiciela" (osoba prawna w przypadku działalności rzemieślniczej lub zawodów regulowanych powinna go zawsze mieć).
Założenie działalności zaczyna się od zgłoszenia działalności w urzędzie ds. działalności gospodarczej (jest nim dział działalności gospodarczej urzędu okręgowego lub pojedynczy punkt kontaktowy).
Wysokość opłat za założenie działalności
W przypadku osobistego zgłoszenia działalności wysokość opłat za każdą wolną działalność wynosi 5 euro, za każdą działalność rzemieślniczą – 15 euro, a za każdy zawód regulowany – 15 euro. Zgłoszenie działalności w formie elektronicznej jest zdecydowanie tańsze. W przypadku zgłoszenia działalności drogą elektroniczną wysokość opłat za każdą wolną działalność wynosi 0 euro, za każdą działalność rzemieślniczą - 7,50 euro a za każdy zawód regulowany - 7,50 euro.W przypadku osobistego zgłoszenia działalności opłaty można uregulować, w zależności od wyposażenia okręgowego urzędu, za pomocą elektronicznych znaczków skarbowych, gotówki, karty płatniczej lub przelewu bezgotówkowego.
Osobiste zakładanie działalności w pojedynczym punkcie kontaktowym
Osobiste zgłoszenie działalności należy wykonać w dziale działalności gospodarczej urzędu okręgowego (jego funkcje pełni również pojedynczy punkt kontaktowy). Jeżeli chcą Państwo założyć działalność dla siebie jako osoba fizyczna, należy zwrócić się do tego urzędu okręgowego, który jest właściwy dla Państwa miejsca zamieszkania. W przypadku osób prawnych podczas osobistego zgłoszenia działalności należy zwrócić się do tego urzędu okręgowego, który jest właściwy dla siedziby osoby prawnej. Jeżeli zezwolenie na prowadzenie działalności uzyskuje osoba fizyczna dla siebie, musi się stawić do urzędu osobiście, jeżeli zezwolenie na prowadzenie działalności uzyskuje spółka handlowa, działalność powinien zgłosić jej organ statutowy. Oprócz tego, na założenie działalności można udzielić pełnomocnictwa.Działalność należy zgłosić w urzędzie okręgowym, który jest właściwy dla miejsca zamieszkania lub siedziby.
Aby zarejestrować transakcję w jednym punkcie kontaktowym, potrzebujesz dowodu tożsamości oraz, jeśli deklarujesz rzemiosło lub handel związany, również oryginalnego dowodu kompetencji zawodowych. Pracownicy wypełnią formularz z Tobą, zapłacisz opłatę administracyjną i uzgodnisz formę otrzymania certyfikatu.sko
Informacje, które należy podać w formularzu zgłoszenia działalności
Osoba fizyczna w swoim formularzu powinna podać swoje dane identyfikacyjne, dane ubezpieczyciela (w ten sposób zostanie spełniony obowiązek zgłoszenia statusu płatnika składek na ubezpieczenie zdrowotne zgodnie z § 23 ust. 1 lit. b) ustawy nr 580/2004 Dz. U. w sprawie ubezpieczenia zdrowotnego z późniejszymi zmianami), zakres działalności z możliwością podania terminów od kiedy i do kiedy by miało trwać prowadzenie działalności, jeżeli nie planują Państwo prowadzić działalności w sposób nieprzerywalny. W przypadku upoważnienia odpowiedzialnego przedstawiciela do prowadzenia działalności rzemieślniczej lub zawodu regulowanego, w formularzu zgłoszenia działalności należy wypełnić również informacje o nim, a on powinien wyrazić zgodę przyjęcie danego upoważnienia poprzez złożenie podpisu na formularzu. Należy również podać informacje potrzebne do potwierdzenia niekaralności (na podstawie nich punkt kontaktowy będzie mógł wnioskować o wyciąg z rejestru sądowego).W formularzu zgłoszenia działalności należy podać dane w celu wypełnienia obowiązku rejestracji (w ten sposób zostanie spełniony obowiązek wobec urzędu podatkowego zgodnie z § 49a ust. 1 ustawy nr 595/2003 Dz. U. w sprawie podatku dochodowego z późniejszymi zmianami). Oczywiście we właściwych miejscach na formularzu powinien się znaleźć Państwa podpis.Osoba prawna w swoim formularzu zgłoszenia działalności powinna również podać swoje dane identyfikacyjne, dane dotyczące jej zarządu oraz jego członków, a także wszystkie przedmioty działalności z możliwością podania terminów, od kiedy i do kiedy będzie trwać prowadzenie działalności w ich zakresie. Jeżeli osoba prawna prowadzi również działalność rzemieślniczą lub zawód regulowany, ma obowiązek upoważnić odpowiedzialnego przedstawiciela, podać w zgłoszeniu jego dane identyfikacyjne, a odpowiedzialny przedstawiciel powinien wyrazić zgodę na pełnienie danej funkcji przez podpisanie zgłoszenia. W osobnej części formularza zgłoszenia działalności należy podać dane dotyczące członków zarządu oraz odpowiedzialnego przedstawiciela, które będą potrzebne do złożenia wniosku o wyciąg z rejestru sądowego w celu potwierdzenia niekaralności. Poprzez wypełnienie ostatniej części formularza można wnioskować o rejestrację na podatek dochodowy. W odpowiednich miejscach zgłoszenia należy złożyć podpisy organu statutowego (np. członka zarządu sp. z o.o.).
Jakie dokumenty należy załączyć do zgłoszenia działalności?
Osoba fizyczna do zgłoszenia działalności powinna załączyć następujące dokumenty w podanych sytuacjach:- w przypadku zgłaszania działalności rzemieślniczej lub zawodu regulowanego – dokument potwierdzający kompetencje zawodowe wnioskodawcy albo jego odpowiedzialnego przedstawiciela (w przypadku, gdy wnioskodawca sam nie posiada kwalifikacji zawodowych);
- w przypadku upoważnienia odpowiedzialnego przedstawiciela – zgodę odpowiedzialnego przedstawiciela na upoważnienie go do pełnienia funkcji odpowiedzialnego przedstawiciela wraz z jego podpisem (w przypadku zgłaszania działalności osobiście zgoda jest częścią formularzu, w przypadku zgłaszania działalności drogą elektroniczną jest możliwość wygenerowania jej z formularza i załączenia do wniosku);
- jeżeli adres miejsca prowadzenia działalności jest inny niż miejsce zamieszkania, należy załączyć dokument potwierdzający posiadanie praw do korzystania z nieruchomości (zgodę właściciela nieruchomości, umowę najmu lub akt własności nieruchomości);
- jeżeli zgłoszenie działalności składa za wnioskodawcę inna osoba, należy załączyć upoważnienie do reprezentowania go przed konkretnym punktem obsługi wraz z notarialnie poświadczonym podpisem.
- w przypadku nowo założonej lub nowo powstałej osoby prawnej – dokument potwierdzający fakt, że osoba prawna została założona lub utworzona (np. w przypadku sp. z o.o. akt założycielski lub umowa utworzenia spółki);
- w przypadku zgłaszania działalności rzemieślniczej lub zawodu regulowanego – dokument potwierdzający kompetencje zawodowe odpowiedzialnego przedstawiciela oraz zgodę odpowiedzialnego przedstawiciela na upoważnienie go do pełnienia funkcji odpowiedzialnego przedstawiciela wraz z jego podpisem (w przypadku zgłaszania działalności osobiście zgoda jest częścią formularzu, w przypadku zgłaszania działalności drogą elektroniczną istnieje możliwość wygenerowania zgody z formularza i załączenia do wniosku);
- jeżeli zamiast organu statutowego osoby prawnej zgłoszenie działalności składa inna osoba, należy załączyć upoważnienie do reprezentowania go przed konkretnym punktem obsługi wraz z notarialnie poświadczonym podpisem.
Dokumentem upoważniającym do prowadzenia działalności jest zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej. Jeżeli zgłoszenie zostanie wypełnione poprawnie i nie będzie zawierać żadnych błędów, urząd okręgowy wyda zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej w terminie do trzech dni roboczych od dnia doręczenia do danego urzędu zgłoszenia działalności oraz wyciągów z rejestru sądowego. W rozumieniu § 10 ustawy nr 455/1991 Dz. U. w sprawie prowadzenia działalności gospodarczej (ustawa o działalności gospodarczej) z późniejszymi zmianami osoby fizyczne, osoby prawne już wpisane do rejestru handlowego oraz osoby prawne, które nie wpisują się do rejestru handlowego, nabywają praw do prowadzenia działalności gospodarczej w dniu zgłoszenia działalności. Osoby fizyczne oraz istniejące firmy mogą w ten sposób już praktycznie prowadzić działalność w momencie złożenia formularza zgłoszenia działalności gospodarczej. Zaczekać by miały firmy, które zostały dopiero założone na podstawie aktu założycielskiego lub umowy spółki, ale nie zostały jeszcze utworzone przez wykonanie wpisu do rejestru handlowego. Takie firmy będą mogły prowadzić działalność dopiero po ich utworzeniu, czyli po tym, jak zostaną wpisane do rejestru handlowego.
Opodatkowanie dochodów osoby prowadzącej działalność gospodarczą
Obniżona stawka podatku dochodowego w wysokości 15% zostanie zastosowana, jeśli całkowity dochód podlegający opodatkowaniu z działalności gospodarczej i innych samozatrudnienia nie przekracza 49 790 EUR (jeśli dochód osoby prowadzącej działalność na własny rachunek przekracza tę kwotę, podstawowa lub podwyższona stawka podatkowa jest już stosowana).Podstawowa stawka podatku dochodowego dla osób prowadzących działalność gospodarczą wynosi 19%. Dotyczy podstawy opodatkowania do wysokości 176,8-krotności obowiązujących minimalnych kosztów utrzymania. W 2023 roku dana suma wynosi 41 445,46 euro. Przedsiębiorcy, których podstawa opodatkowania przekroczy daną kwotę, będą musieli zapłacić podatek od dochodów w wysokości 25% od kwoty stanowiącej nadwyżkę.
Osoba prowadząca działalność gospodarczą oblicza podstawę opodatkowania dochodów jako różnicę dochodów podlegających opodatkowaniu i wydatków podatkowych. Jest to kwota, z której następnie wylicza podatek. Stosowanie wydatków podatkowych może jednak być prowadzone na dwa sposoby – na podstawie rzeczywistych wydatków podatkowych (deklaracje podatkowe lub księgowość) albo na podstawie wydatków ryczałtowych. Wydatki ryczałtowe są aktualnie ustanowione bardzo przyjaźnie wobec przedsiębiorców. Bez żadnego deklarowania rzeczywistych wydatków związanych z prowadzeniem działalności przedsiębiorca może zaliczyć do wydatków podatkowych 60% od dochodu (maks. do kwoty 20 000 euro w skali roku, kwota miesięczna nie jest określona) plus zapłacone koszty ubezpieczenia w zakładzie ubezpieczeń społecznych oraz zapłacone zaliczki na ubezpieczenie zdrowotne. To znaczy, że przedsiębiorca, którego dochód wynosi 33 333,34 euro, może zrealizować maksymalną kwotę wydatków ryczałtowych – 20 000 euro, plus zapłacone ubezpieczenie. Jest to bardzo wygodny sposób głównie w zawodach, w przypadku których są świadczone usługi intelektualne, i do wykonywania których nie są wymagane wysokie wydatki, np. dla programistów, grafików, różnego rodzaju radców, księgowych, tłumaczy, aktorów, pisarzy itd.
Przedsiębiorca może wykorzystać nieopodatkowane części podstawy opodatkowania. W 2023 roku podstawowa kwota nieopodatkowanej części na podatnika wynosi 4 922,82 euro. W przypadku spełnienia określonych warunków można doliczyć również nieopodatkowaną część małżonka. Jeżeli osoba prowadząca działalność gospodarczą ma na utrzymaniu dzieci (które np. chodzą do szkoły podstawowej, średniej lub uczęszczają do uniwersytetu), można wykorzystać ulgę podatkową, która w 2023 roku wynosi dla dziecka do lat 18 w wysokości 140 euro, a dla dziecka powyżej 18 roku życia w wysokości 50 euro.
Opodatkowanie dochodów w sp. z o.o.
Wysokość podatków od dochodów sp. z o.o. wynosi 21%, niezależnie od wysokości podstawy opodatkowania. Podatek od dywidend wypłaconych osobie fizycznej (rezydentowi Republiki Słowackiej) wynosi 7%.Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może obliczać wyłącznie rzeczywiste koszty (nigdy nie ryczałtowe) i ma obowiązek prowadzenia podwójnej księgowości, co jest bardziej obciążające pod względem administracyjnym. Prowadzenie podwójnej księgowości w praktyce oznacza, że zazwyczaj do wydatków podatkowych można wliczyć również koszty, które w danym okresie podatkowym jeszcze nie zostały zapłacone. Z drugiej strony zostają opodatkowane również zyski, które jeszcze nie zostały uzyskane. Może to doprowadzić do sytuacji, kiedy podatnik musi zapłacić podatek dochodowy od zysków, które jeszcze nie zostały uzyskane. Na przykład, faktura wystawiona pod koniec roku za usługi w grudniu w przypadku podwójnej księgowości jest przenoszona do zysków za grudzień (i w danym roku zostanie opodatkowana), chociaż w rzeczywistości do uzyskania dochodu z danej faktury dojdzie dopiero w następnym roku lub nawet później. U osoby prowadzącej działalność gospodarczą zawsze są opodatkowane te dochody, które zostały rzeczywiście zapłacone.
W przypadku sp. z o.o. nie ma możliwości wykorzystania kwot niepodlegających opodatkowaniu, które by mogły obniżyć podstawę opodatkowania ani też ulgi podatkowej.
Oznaczenia, które są stosowane przy doliczeniach i odliczeniach, mają inne znaczenie. W przypadku sp. z o.o. rozróżniamy zysk księgowy (strata) oraz zysk podatkowy (strata). Taki podział jest potrzebny, ponieważ nie wszystkie koszty podatkowe podlegają również uznaniu do celów podatkowych i zostaną uwzględnione przy obliczaniu wysokości podatku. Przedsiębiorca może niektóre z nich odliczyć od podatku dopiero po jego zapłaceniu, inne – nigdy.
Dlatego w większości wypadków zysk księgowy (strata) nie równia się zysku podatkowemu (stracie), zdarzają się też przypadki, kiedy w księgowości pojawi się księgowa strata, ale do celów podatkowych powstanie podatkowy "zysk". Przy wyliczaniu podatku księgowość należy rozumieć i wykorzystywać jako pomoc. Z tego powodu warto mieć dobrze prowadzoną księgowość, żeby wyliczenie podstawy opodatkowania nie sprawiało żadnych problemów.
Składki na ubezpieczenie zdrowotne i socjalne w przypadku działalności gospodarczej i sp. z o.o.
Składki osoby prowadzącej działalność
Składki na ubezpieczenie zdrowotne i socjalne dotyczą w pierwszej kolejności osób prowadzących działalność gospodarczą. Kiedy przedsiębiorca zacznie prowadzić działalność (i nie jest w tym czasie osobą zatrudnioną lub osobą ubezpieczoną przez państwo, np. studentem), od razu zaczyna opłacać zaliczkę na ubezpieczenie zdrowotne. W 2023 roku minimalna wysokość takiej zaliczki wynosi 84,77 euro. W przypadku osoby z niepełnosprawnością ta kwota równa się 42,38 euro. Składki miesięczne są płatne zawsze do 8 dni od końca miesiąca kalendarzowego. Warto jednak zauważyć, że po zakończeniu roku kalendarzowego zaliczki są porównywane do łącznej sumy składek ubezpieczeniowych, która została wyliczona na podstawie osiągniętej podstawy opodatkowania i w ten sposób przedsiębiorca może mieć niedopłatę.Płacenie składek do zakładu ubezpieczeń społecznych nie dotyczy osoby, która dopiero rozpoczyna prowadzić działalność gospodarczą. Składki do zakładu ubezpieczeń społecznych są płacone zawsze od 1 lipca albo od 1 października roku kalendarzowego do 30 czerwca lub 30 sierpnia następnego roku kalendarzowego. Przesunięcie terminu na późniejszy zależy od faktu, czy przedsiębiorca wnioskował o odroczenie deklaracji podatkowej czy nie.
O powstaniu obowiązku płacenia składek do zakładu ubezpieczeń społecznych decyduje suma dochodów (bez odliczenia wydatków), które przedsiębiorca uzyska w poprzednim roku kalendarzowym. O powstaniu obowiązku płacenia składek na ubezpieczenie w 2023 roku decyduje wysokość dochodu za 2022 rok. Jeżeli dochody osoby prowadzącej działalność za 2022 rok były wyższe niż 7 266 euro, jest ona zobowiązana do odprowadzania miesięcznych składek do zakładu ubezpieczeń społecznych od 01.07.2023 r. (lub od 01.10.2023 r., jeżeli miała odroczoną deklarację podatkową).
Również do celów ubezpieczenia społecznego są określone minimalne składki miesięczne. W 2023 roku wynoszą 200,72 euro. Dla składek do zakładu ubezpieczeń społecznych jest określona również maksymalna kwota, która w 2023 roku wynosi 2 810,12 euro miesięcznie. W przypadku składek do zakładu ubezpieczeń społecznych nie jest istotne czy osoba prowadząca działalność jest w tym czasie studentem lub osobą zatrudnioną. Jeżeli przedsiębiorca przekroczył w poprzednim roku określony limit dochodów, ma obowiązek zapłacenia składek co najmniej według minimalnej stawki.
Składki w przypadku prowadzenia działalności w postaci sp. z o.o.
Sp. z o.o. opłaca składki wyłącznie w sytuacji, kiedy zatrudnia pracowników (wspólnik lub członek zarządu może być jednocześnie pracownikiem) albo kiedy członek zarządu płaci sobie wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji (w tym przypadku mówimy również o dochodach od czynności zależnej, która podlega opodatkowaniu od dochodów oraz składkom). Pensja pracownika i wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu podlegają jednak stosunkowo wysokim podatkom i składkom na ubezpieczenie zdrowotne i socjalne.Jeżeli właściciel sp. z o.o. zostanie zatrudniony we własnej firmie, będzie zobowiązany zapłacić jako
- pracownik podatek (19% albo 25%) i składki na ubezpieczenie zdrowotne (4%) i socjalne (9,4%),
- pracodawca (sp. z o.o.) składki na ubezpieczenie zdrowotne (10%) i socjalne (25,2%).
- członek zarządu podatek (19% lub 25%) i składki na ubezpieczenie zdrowotne (4%) i socjalne (9,4%),
- pracodawca (sp. z o.o.) składki na ubezpieczenie zdrowotne (10%) i socjalne (24,15%).
Pracownik i członek zarządu ma prawo do zrealizowania nieopodatkowanych części podstawy podatkowej oraz ulgi podatkowej. Odliczenia podatkowe na ubezpieczenie zdrowotne (jeżeli zostały spełnione warunki) może zrealizować osoba zatrudniona na etacie. Przez zastosowanie różnego rodzaju przywilejów klin podatkowy pracownika lub członka zarządu zostanie w pewnym stopniu obniżony.
W przypadku sp. z o.o. pensja, wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu oraz składki pracodawcy odprowadzone na ubezpieczenie zdrowotne i socjalne stanowią wydatki podatkowe, a tym samym obniżają firmowy podatek dochodowy.
Wspólnikowi lub członkowi zarządu sp. z o.o. może zostać wypłacony udział w zysku (dywidenda). Dywidendę można wypłacić po ukończeniu okresu podatkowego, po sporządzeniu sprawozdania finansowego, jego zatwierdzeniu oraz zatwierdzeniu podziału zysków. Na przykład dywidendy za 2023 rok zaczną być wypłacane około marca 2024 roku.
Udział w zyskach podlega opodatkowaniu podatkiem u źródła przy wypłacaniu. Wysokość stawki poboru podatku u źródła wynosi 7%, a podatek jest wyliczany z całej kwoty udziałów w zyskach przeznaczonych do wypłacenia. Sp. z o.o. przed wypłaceniem obniży udziały w zyskach o potrącony podatek, a wspólnikowi lub członkowi zarządu zapłaci już opodatkowane udziały w zyskach (93% z udziału w zyskach przeznaczonych do podziału).
Jakie inne kryteria należy wziąć pod uwagę przy wybieraniu pomiędzy działalnością a sp. z o.o.?
Porównując działalność gospodarczą i sp. z o.o. należy wziąć pod uwagę również dodatkowe fakty. Niektóre z nich są krótko opisane w poniższej tabeli.Kryterium | Działalność gospodarcza | Sp. z o.o. |
Założenie działalności – czas | Około 3 dni. | Około 10-20 dni. |
Założenie działalności – cena | Wysokość opłat za każdy przedmiot działalności, który jest
| Opłaty za przedmioty prowadzenia działalności w sp. z o.o. są takie same jak w przypadku działalności gospodarczej. Opłata za złożenie wniosku o wpis sp. z o.o. do rejestru handlowego wynosi 300 € lub 150 € w przypadku zgłoszenia online. |
Poręczenie (ryzyko) | Poręczenie całym majątkiem firmowym, jak również prywatnym. Obowiązuje to również w przypadku, gdy majątek jest częścią inwentarza wspólności majątkowej. | Sp. z o.o. ręczy całym majątkiem. Wspólnik ręczy za obowiązki Sp. z o.o. swoim majątkiem prywatnym lub majątkiem zawartym w inwentarzu wspólności majątkowej tylko do wysokości niespłaconego wkładu do kapitału zakładowego wpisanego do rejestru handlowego. |
Prowadzenie księgowości | Nie jest wymagane – do wyboru są wydatki ryczałtowe; w przypadku wydatków rzeczywistych, do wyboru ewidencja podatkowa, lub księgowość. | Obowiązek prowadzenia podwójnej księgowości. |
Informacje o prowadzeniu działalności (ze sprawozdania finansowego) | Niepubliczne. | Publicznie dostępne w Internecie. |
Zakończenie działalności | Możliwość zakończenia lub przerwania działalności – nie obciążające pod względem administracyjnym. | Możliwość tylko zakończenia – likwidacja jest zazwyczaj procesem skomplikowanym. |
Źródło: www.podnikajte.sk